مترو مناسب‌ترين وسيله در افق 1404

فارس: مدير عامل شركت مطالعات جامع حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران گفت: در افق 1404 بايد هر يك از خطوط ريلي با احتساب خطوط اكسپرس روزانه بايد بين 500 هزار تا يك ميليون و صد هزار مسافر را جابجا كند و تنها سيستم مترو مي‌تواند پاسخگوي روزانه 8 ميليون مسافر شهر تهران در افق مذكور باشد. شهريار افندي‌زاده در خصوص نتايج مطالعات طرح جامع حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران در رابطه با احداث منوريل گفت: شركت مطالعات كريدورها و ظرفيت‌هاي احداث سيستم‌هاي ريلي را بررسي كرده و نسبت به تعيين نوع سيستم خطوط مكمل ورود پيدا نكرده است. وي در تشريح سيستم قطارهاي موجود در دنيا گفت: قطارها از نظر مسير به سه دسته تقسيم مي‌شوند؛ قطارهايي كه بر روي سطح زمين حركت مي‌كنند، قطارهايي كه از مسير هوايي حركت مي‌كنند و قطارهاي زيرزميني كه به مترو معروف شده‌اند. مديرعامل شركت مطالعات جامع حمل و نقل و ترافيك شهر تهران با بيان اين كه اين قطارها به تناسب ميزان ظرفيت به قطارهاي سنگين و سبك تقسيم شده‌اند، افزود: قطارهايي كه ظرفيت آنها كمتر از 10 هزار مسافر در ساعت است (معمولا تراموا جز اين گروه است)، قطارهايي تا 30 هزار مسافر كه سيستم‌هاي LRT در اين مقوله گنجانده مي‌شوند و قطارهايي بالاي 30 هزار مسافر كه به عنوان سيستم ريلي سنگين محسوب مي‌شوند كه مترو جز اين قطارها محسوب مي‌شود. وي منوريل را يكي از انواع قطارهاي هوايي و جز سيستم‌هاي ريلي سبك عنوان كرد و گفت: منوريل قابليت احداث در رو، زير و بالاي سطح زمين را دارد ولي معمولا منوريل‌ها را به واسطه وجود برخي از مزاياي احداثات رو زميني به شكل قطارهاي هوايي احداث مي‌كنند.ظرفيت تعريف شده براي منوريل جمعيتي بين 10 تا 30 هزار نفر است كه ايجاد سيستمي براي پاسخگويي به 30 هزار مسافر در ساعت با سرعت بالا نياز به سازه‌ها، ستون‌ها و پل‌هاي خيلي قوي دارد. به گفته افندي‌زاده احداث قطار هوايي به شاخص‌هاي متعددي از جمله پاسخگويي به حجم بالايي از مسافران در طولاني مدت (مثلاً افق 20 ساله)، امكان سنجي اجرايي در زير، رو و بالاي سطح زمين، هزينه‌هاي احداث، نوع سيستم و توانايي پاسخگويي آن به نيازها، مدت زمان اجرا، زمان بهره‌برداري و كشور پشتيبان سيستم از جمله شاخص‌هاي مهمي هستند كه در انتخاب نوع سيستم‌ها‌ موثرند. وي در پاسخ به اين پرسش كه وضعيت پيش‌بيني شده براي سيستم‌هاي مكمل تهران با چند درصد از شاخص‌ها منطبق هستند، گفت: درباره نوع سيستم خيلي شناخت ندارم. براي فهميدن اين موضوع بايد كارشناسان فني، كشورهاي برخوردار را از سيستم مورد نظر را ارزيابي كنند.در كشورهاي تجربه‌كننده منوريل بيش‌ترين طول احداثات اين سيستم 15 تا 16 كيلومتر بوده است كه تعداد آن‌ها نيز كم است. اين سيستم در كشورهاي اروپايي و امريكايي با مسافت حداقلي 4 كيلومتر براي كاربري‌هاي تفريح احداث شده است.علاوه بر اين در فرودگاه‌ها نيز براي تردد مسافران بين ترمينال‌ها (همچون سنگاپور) نيز استفاده مي‌شود. مديرعامل شركت مطالعات جامع حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران در خصوص مشخصات خطوط تعيين شده براي شهر تهران گفت:سابقه مطالعات و پيش بيني 8 خط ريلي براي تهران به شركت سوفتو برمي‌گردد. در ادامه مطالعات اين شركت، شركت مطالعات طرح جامع حمل و نقل و ترافيك شهر تهران با همكاري شركت فرانسوي سيسترا براي افق 1404 ظرفيت‌هاي بالايي در قالب مجموعاً 12 خط براي تهران تعريف كردند.از مجموع 12 خط ريلي تعريف شده براي تهران 8 خط آن در قالب مترو و 4 خط نيز به صورت اكسپرس پيش‌بيني شده است كه وظيفه احداث قسمت داخلي مربوط به شهرداري تهران و قسمت خارجي مربوط به وزارت راه است. وي با اشاره به مصوبه اخير مجلس در خصوص افزايش سطح سيستم ريلي در كشور گفت: بررسي‌ها نشان داد براي اين كه در افق 1404، هر يك از خطوط ريلي با احتساب خطوط اكسپرس روزانه بايد بين 500 هزار تا يك ميليون و صد هزار مسافر را جابجا كند و تنها سيستم مترو است كه مي‌تواند پاسخگوي روزانه 8 ميليون مسافر شهر تهران در افق مذكور باشد. وي تاكيد كرد: با توجه به اين كه بر اساس طرح جامع، جمعيت تهران بر روي 9 ميليون و صد هزار نفر بسته شده است بنابراين در آينده شاهد افزايش جمعيت شهر تهران در حومه آن خواهيم بود به گونه‌اي كه 80 درصد جمعيتي كه در روز وارد تهران مي‌شوند، شب خارج خواهند شد.بر همين اساس براي دروازه‌هاي 17 گانه تهران، شبكه ريلي به مساحت 460 كيلومتر تعريف شده كه بايد ساليانه 20 كيلومتر آن احداث شود. مديرعامل شركت مطالعات طرح جامع حمل و نقل و ترافيك شهر تهران احداث 20 كيلومتر مترو در سال در صورت تامين شدن اعتبارات آن، با توجه به اين كه امكان ساخت بخشي از تجهيزات مترو در داخل وجود دارد را امكانپذير دانست و در رابطه با مسيرهاي احداث خطوط اكسپرس، افزود: خط يك اكسپرس با 577 هزار مسافر از كرج تا پاكدشت با طول 51 كيلومتر با سرفاصله 6 دقيقه با 577 هزار مسافر (براي تلاقي خطوط شرق به غرب و شمالي به جنوب تلاقي)، خط 2 اكسپرس از دماوند به شهريار به طول 6 كيلومتر با 210 هزار مسافر، خط 3 اكسپرس از دهكده تا ورامين به طول 7/43 كيلومتر با 200 هزار مسافر در روز و خط 4 از ازگل تا جاده ساوه 4/38 با 11 هزار مسافر كه مسافران فرودگاه امام خميني را نيز پوشش مي‌دهد. سرعت ساخت آنها به دليل آن كه روي سطح زمين و بيرون شهر هستند بالا و كم هزينه خواهد بود. وي با بيان اين كه در مطالعات سيسترا خطوط اكسپرس و تنها يك خط مكمل با سيستم تراموا تعريف شده بود، تصريح كرد: مكمل خط 1 از ميدان بسيج تا چهارراه تهرانپارس با 150 هزار مسافر تعين شده كه نياز به كسب اطلاعات دقيق‌تري در رابطه با آن وجود دارد.مكمل خط 2 از ميدان صنعت تا پل پارك وي با طول تقريبي 7 كيلومتر براي جابه‌جايي روزنه 83 مسافر و مكمل خط 3 از شهران تا دارو پخش در منطقه 22 تهران به طول 13 تا 14 كيلومتر پيش‌بيني شده است. مديرعامل شركت مطالعات جامع حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران در پاسخ به اين سوال كه آيا خطوط مكمل كه به فرض سيستم آنها منوريل باشد، مي‌توانند نقش جمع آوري و توزيع كننده مسافران مترو را داشته باشند، گفت: كلا خطوطي كه پيش‌بيني شده‌اند با فاصله كمتر از 400 متر مسافران را به سيستم‌هاي مترو وصل مي‌كنند. در صورتي كه كليه خطوط ريلي احداث شوند ديگر نيازي به افزايش طول اتوبوس‌ها نيست و فقط بايد بهينه‌سازي شوند. ميني‌بوس‌ها نيز بايد وارد حومه و تاكسي‌ها بايد در خطوط يا در آژانس‌ها فعال باشند. وي با بيان اين كه براي مكمل‌هاي 1 و 3 سيستم خاصي پيشنهاد نشده است، تأكيد كرد: مي‌توان دست به دست هم داد و مكمل خط 2 از ميدان صنعت تا پل پارك وي را به واسطه ظرفيت مناسب و استاندارد، مناظر زيبا و توريستي در مدت زمان 6 ماه تا يك سال به عنوان قطار هوايي احداث كرد و تجربيات مربوط به آن را بومي و به قضاوت گذاشته شود. مديرعامل شركت مطالعات طرح جامع حمل و نقل و ترافيك شهر تهران تاكيد كرد: با توجه به آن كه نگاه به تهران ملي و كشوري است بنابراين براي ساخت اين سيستم نيز همچون مترو، دولت و مجلس بايد ورود پيدا كنند.شهرداري كه نمي‌تواند صرفا به اتكاي عوارض و مالياتي كه دريافت مي‌كند بودجه‌هاي احداث سيستم ريلي را تأمين كند. به گفته افندي‌زاده، كليات طرح جامع ترافيك شهر تهران كه هم اكنون به تصويب كميسيون عمران شوراي شهر رسيده بعد از تصويب در صحن علني شورا بايد در شوراي عالي ترافيك كشور نيز بررسي و به تصويب برسد.